- LOT KU ŚMIERCI

No tak... Przez te dziesiątki lat w NASA i ZSRR działo się różnie. Były wzloty i upadki.
Ale my napiszemy w tym dziale o upadkach

"Historia astronautyki jest nieznaczona ofiarami. Mimo rozwoju nauki i techniki start każdej rakiety to igranie ze śmiercią".

Apollo 1

POCZĄTEK 1967 roku stał pod znakiem wyścigu na Księżyc. W USA i ZSRR dobiegały końca przygotowania do załogowego debiutu statków kosmicznych na srebrny glob.
Pierwszy lot załogowy Apollo 1 zaplanowano na 21 lutego 1967 roku. Mimo problemów statek zamontowano na szczycie rakiety Saturn IB i ustawiono na wyrzutni na przylądku Canaveral. Miejsce w kabinie zajęli Virgil Grissom, Edward White i Roger Chaffee.

Od początku mieli problemy. W kabinie rozchodził się dziwny zapach. Nagle wysiadła łączność. O godzinie
18:31:05 Chaffee krzyknął "Pożar". Kabinę wypełniał czysty tlen pod ciśnieniem 1,14 atm i dużo łatwopalnych materiałów (nawet w czystym powietrzu). Pożar trwał zaledwie pół minuty, ale temperatura miejscami sięgała nawet do 700 stopni C. Na pomoc rzuciło się 27 ratowników. Otwarcie włazu okazało się jadnak niemożliwe - kapsuła była zbyt gorąca. Nawet jeśli byłoby to możliwe zajęłoby to przynajmniej półtorej minuty (tyle trawo to podczas testów). Niestety zaloga nie żyła już po 17 sekundach.

PRZYCZYNA: Pożar wywołało zwarcie w instalacji.
SKUTKI: Pierwsza misjia Apollo skończyła się naziemną katastrofą w pożarze.
WNIOSKI: NASA zmieniło właz na ostrzeliwany, zmieniono przebieg i izolację przewodów elektrycznych.
CZY JAKAŚ POPRAWA: Tak!!! Od tego czasu już nikt z żadnej misji APOLLO nie zginął :-)

Oto kabina po pożarze!!! Spalone po pożarze instalacje elektryczne

Sojuz 1

Tymczasem po drugiej stronie kuli ziemskiej szykowano debiut innego statku kosmicznego. Bezzałogowe próby Sojuza nie napawały optymizmem

Pierwszy pojazd po wejściu na orbitę wyczerpał paliwo z powodu niewłaściwie zamontowanych silników służących do orientowania statku w przestrzeni i w rezultacie kabiny nie udało się sprowadzić na Ziemię. Druga próba startu zakończyła się awaryjnym odstrzeleniem pojazdu i explozją rakiety na wyrzutni. Trzecia próba przeszła lepiej niż reszta, ale podczas wchodzenia do atmosfery Ziemi w osłonie termicznej powstała niewielka dziura. Sojuz rozhermetyzował się i zatonął w Morzu Aralskim. Mimo niezachęcających prób postanowiono, że następny lot będzie pilotowany od wewnątrz

W Sojuzu 1 miał polecieć Władimir Komarow.

<-- A tu na znaczku

Władimir Michajłowicz Komarow

Komarow wystartował o świcie 23 kwiernia 1967 roku. Po wejściu na orbitę okołoziemską okazało się, że otworzył się tylko jeden z dwóch paneli słonecznych. Statek dostawał bardzo małe ilości energii, miał problemy z łącznością (jedna antena mieściła się pod nieotwartym panelem), z chłodzeniem i orientacją. Po upływie doby Komarow dostał polecenie powrotu na Ziemię. Hamowanie początkowo udało się i statek rozpoczął powrót na Ziemię. Na wysokości 7 kilometrów został wyrzucony spadochron. Kilkadziesiąt sekund później wydano rozkaz otworzenia spadochronu zapasowego, ten jednak nie otworzył się

Lądownik z prędkością 50km/s rozbił się o Ziemię.

Znak misji Sojuz 1 Szczątki Sojuza 1 po zderzeniu z Ziemią Sojuz 1 przed startem

PRZYCZYNA: Jest niestety dalej nie znana

Columbia

Teraz lecimy dalej w przyszłość. 23 lutego 2003 roku na Florydę wracała Columbia. O 09:00 czasu wschodniego 15 minut przed zaplanowanym lądowaniem, znajdowała się 63 km nad Teksasem. Wówczas oderwalo się lewe skrzydło. W ciągu 20 sekund pojazd rozżarzył się i rozpadł. Na Ziemię spadły jestnie szczątki statku i jego siodmioosobowej załogi.

Załoga misji Columbia Katastrofa Columbii podczas lądowania

Wspólny znak wszystkich misji Columbia

Mniejsze katastrofy

14 kwietnia 1970:
Ekspoduje część statku Apollo 13. Załoga:
James Lovel, Fred Haise, John Swigert
cudem zawracają w polu magnetycznym księżyca
i ląduje szczęśliwie na Ziemi.

Znak misji Apollo 13 Załoga misji Apollo 13 Kabina Apollo 13

30 czerwca 1971:
Giną Gieorgij Dobrowolski, Władysław Wołkow, Wiktor Pacajaw. Przyczyna:
Rozchermetyzowanie Sojuza 11 podczas powrotu na Ziemię.

Załoga misji Sojuz 11

5 kwietnia 1975:
Podczas startu Sojuza 18A nie doszło do rozdzielenia drugiego i trzeciego
stopnia rakiety nośnej. Wasilij Łazarjew i Oleg Makarow lądują
awaryjnie z przeciążeniem 21,3 g. PRZEŻYWAJĄ!!!

Załoga misji Sojuz 18A

18 marca 1980:
Na kosmodromie Plesieck w czasie napełniania paliwem
Eksploduje rakieta Wostok. Ginie 50 osób z rosyjskiego personelu
naziemnego. ZSRR oficjalnie potwierdza wypadek dopiero w 1989 r.

Rakieta "Wostok"

19 marca 1981:
Podczas przygotowań do pierwszego startu wahadłowca Columbia
na przylądku Canaveral silnemu zatruciu czystym azotem ulega sześciu
techników. Dwóch z nich umiera.

26 września 1983:
Podczas startu Sojuza T-10-1 dochodzi do awarii. Dwuosobowa
załoga korzysta z rakiety ratunkowej. Przeżywają mimo
przeciążeni rzędu 17 g.

Załoga Sojuza T-10-1